De drie dimensies van empathische mobiliteit:
Een mensgerichte aanpak
Mobiliteit gaat over meer dan alleen het verplaatsen van punt A naar punt B.
Het is een krachtig middel dat vorm geeft aan hoe we leven, verbinden en ons voelen.
Een empathische benadering van mobiliteit houdt niet alleen rekening met praktische oplossingen, maar ook met de emotionele en sociale impact ervan op individuen en gemeenschappen.
Door de drie dimensies van empathische mobiliteit te verkennen — voorwaarden voor geluk, emoties en diversiteit — kunnen we oplossingen ontwerpen die echt het verschil maken.
Een blik op de dimensies van empathische mobiliteit
Dimensie 1: Voorwaarden voor geluk – identiteit, verbondenheid en welzijn
De voorwaarden voor geluk zijn opgebouwd rond de geluksdriehoek (bron: geluksdriehoek.be), een raamwerk dat zich richt op drie kernaspecten van menselijk welzijn:
- Identiteit: Mobiliteit beïnvloedt hoe we onszelf zien. Het ondersteunt onafhankelijkheid, trots en zelfvertrouwen. Bijvoorbeeld een fietser die kiest voor een duurzame en gezonde levensstijl.
- Omringd zijn: Mobiliteit versterkt gemeenschappen en relaties. Veilige en toegankelijke infrastructuur bevordert sociale interactie en een gevoel van verbondenheid.
- Welzijn: Mobiliteit beïnvloedt de fysieke en mentale gezondheid. Actief reizen zoals fietsen bevordert de conditie, terwijl stressvrije mobiliteitsoplossingen het mentale welzijn verbeteren.
Dimensie 2: Emoties – inzicht in de gevoelens die mobiliteit oproept
Beslissingen over mobiliteit roepen een breed scala aan emoties op:
- Positieve emoties: Vreugde, vertrouwen, trots. Bijvoorbeeld de voldoening van veilig fietsen in een goed geplande stad.
- Negatieve emoties: Angst, frustratie, boosheid. Vaak voorkomend bij veranderingen die als beperkend worden ervaren.
- Complexe emoties: hoop, spanning of verrassing, zoals bij de verwachting dat er schonere lucht komt door nieuwe maatregelen.
Dimensie 3: Diversiteit – ontwerpen voor iedereen
Mobiliteitsoplossingen hebben een verschillend effect op mensen, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, culturele achtergrond, inkomen en fysieke mogelijkheden. Empathische mobiliteit betekent het creëren van inclusieve, flexibele oplossingen die werken voor uiteenlopende behoeften.
Casus: Herinrichting van het Stadsplein
Dimensie 1: Voorwaarden voor geluk (identiteit, verbondenheid, welzijn)
Identiteit:
- Positief: Door parkeerplaatsen te verwijderen en te vervangen door groene zones, wordt het plein opnieuw gedefinieerd als een plaats voor mensen in plaats van auto's. Dit ondersteunt de identiteit van een gemeenschap die duurzaamheid en gezondheid vooropstelt. Voor individuen biedt het een gevoel van trots en onafhankelijkheid door toegang tot een ruimte die aansluit bij hun levensstijl.
- Negatief: Het verlies van parkeerplaatsen kan gevoelens van vervreemding oproepen bij bewoners die het plein associëren met een praktische functie of nostalgische waarde. In gemeenschappen die sterk op de auto gericht zijn, kan deze verandering worden gezien als een aanval op hun manier van leven. Bovendien kan een te generiek ontwerp het unieke karakter van het plein verzwakken, waardoor het minder herkenbaar wordt als een kenmerk van de buurt.
Omringd zijn:
Het plein wordt een ontmoetingsplek die sociale interactie bevordert, zoals buurtmarkten, evenementen of informele bijeenkomsten.
Een groene en veilige omgeving versterkt de relaties tussen bewoners, stimuleert gemeenschapsgevoel en maakt de stad of dorp aantrekkelijker voor bezoekers.
Welzijn:
Het vervangen van grijze parkeerplaatsen door groen draagt direct bij aan betere luchtkwaliteit, verkoeling tijdens warme periodes en mentale ontspanning. De fysieke ruimte nodigt uit tot actieve mobiliteit, zoals wandelen en fietsen, wat bijdraagt aan een betere fysieke gezondheid.
Dimensie 2: Emoties
Positieve emoties:
- Blijdschap: Bewoners ervaren vreugde door de toevoeging van groen en de mogelijkheid om een vernieuwde ruimte te gebruiken.
- Trots: Het project kan een symbool worden van collectieve vooruitgang richting een duurzamere en inclusievere stad.
Negatieve emoties:
- Frustratie: Automobilisten kunnen weerstand bieden tegen het verlies van parkeerplaatsen.
- Angst: Lokale winkeliers maken zich zorgen over de impact op hun klantenkring.
Complexe emoties:
- Hoop: De verwachting dat de groene ruimte de leefbaarheid en waarde van de omgeving verhoogt.
- Tegenstrijdige gevoelens: Sommige bewoners kijken uit naar de nieuwe ruimte, maar maken zich tegelijkertijd zorgen over de overgangsperiode en praktische consequenties.
Om emoties te adresseren, is open dialoog essentieel: stadsbijeenkomsten, inspraakmomenten en communicatie over concrete voordelen, zoals minder luchtvervuiling en een verbeterde sociale cohesie, zijn belangrijk.
Dimensie 3: Diversiteit
Inclusiviteit voor alle gebruikers:
- Voor ouderen: Ontwerp zitplaatsen en veilige looproutes.
- Voor kinderen: Zorg voor veilige en uitnodigende speelruimtes.
- Voor mensen met een beperking: Zorg voor toegankelijkheid via vlakke trottoirs, duidelijke bewegwijzering en ondersteunende infrastructuur.
- Voor fietsers: Voeg fietsenstallingen toe en creëer logische verkeersstromen om conflicten met voetgangers te voorkomen.
Aanpak van weerstand:
- Automobilisten: Bied alternatieven aan, zoals nabijgelegen parkeergarages met shuttles en efficiënt openbaar vervoer.
- Lokale winkeliers: Betrek hen bij het ontwerp en laat zien hoe voetgangers en fietsers hun omzet kunnen verhogen.
Samenvatting
Door deze drie dimensies te integreren, transformeert de herinrichting van het stadsplein niet alleen de fysieke ruimte, maar dient het ook als een voorbeeld van hoe empathische mobiliteit bijdraagt aan geluk, verbondenheid en inclusiviteit. Tegelijkertijd biedt het inzichten in hoe negatieve aspecten, zoals verlies van identiteit en weerstand, kunnen worden aangepakt om het succes van duurzame verandering te waarborgen.
Conclusie: mobiliteit echt empathisch maken
Empathische mobiliteit gaat over meer dan transport. Het draait om systemen ontwerpen die levens verbinden, gemeenschappen versterken en welzijn bevorderen. Als je een nieuwe mobiliteitsinnovatie plant of impactvolle beleidsmaatregelen invoert, neem dan de tijd om de drie dimensies van empathische mobiliteit te verkennen. Door strategieën aan te passen en innovaties door een empathische lens te bekijken, kun je positieve resultaten maximaliseren.
De "Empathic Mobility Toolbox" biedt op maat gemaakte methodes om de drie dimensies van identiteit, verbondenheid en welzijn te verkennen, afhankelijk van de specifieke casus. Er wordt gebruikgemaakt van tools zoals enquêtes met open vragen, rondetafelgesprekken en interviews om diverse perspectieven van betrokkenen te verzamelen. De integratie van AI speelt een cruciale rol bij het efficiënt verwerken van de brede en open input, waardoor grote hoeveelheden kwalitatieve data geanalyseerd kunnen worden. Deze aanpak zorgt ervoor dat participatieve methodes zowel inclusief als open blijven, terwijl ze tegelijkertijd bruikbare inzichten op een gestroomlijnde en effectieve manier opleveren.
Ben je geïnteresseerd in meer informatie? Ik bied presentaties en workshops aan om dieper in te gaan op deze principes. Samen kunnen we mobiliteitsoplossingen ontwerpen die echt een verschil maken. Neem vandaag nog contact op!
Voorwaarden voor geluk
Emoties begrijpen
Focus op diversiteit
Geïnteresseerd in empathische mobiliteit?
Ik bied presentaties en workshops aan die dieper ingaan op deze drie dimensies. Door middel van praktische oefeningen en inzichten help ik u mobiliteitsoplossingen te ontwerpen die echt het verschil maken. Neem contact op voor meer informatie of om een sessie te plannen!
